Get Inspired

Πηγαίνοντας στα Κουφονήσια και αγναντεύοντας το απέραντο τους τυρκουάζ, την μοναδική ομορφιά του νησιού, την ενέργεια του τόπου και των ανθρώπων του, η αλήθεια είναι ότι όλο αυτό σε συνεπαίρνει τόσο πολύ που δεν μπορείς να μην γίνεις και εσύ μέρος του. Δεν γίνεται να μην κοιτάξεις γύρω σου και να μην γίνεις καλύτερος άνθρωπος. Ούτε όμως φαντάζεσαι κάτι διαφορετικό. Δεν φαντάζεσαι καν πως βλέποντας όλη αυτήν την ομορφιά, δεν θα γίνεις και εσύ έστω λίγο πιο όμορφος άνθρωπος, πως δεν θα δώσεις πίσω κάτι από όλο αυτό που παίρνεις.

Και σίγουρα δεν φαντάζεσαι πως υπάρχει περίπτωση να υπάρξει κάποιος που να μην σεβαστεί αυτά τα κρυστάλλινα νερά, δε φαντάζεσαι πως πίσω από όλη αυτήν την ομορφιά μπορεί να έχουν υπάρξει άνθρωποι που προσπάθησαν να την βλάψουν. Και όμως, όσο εσύ ίσως φαντάζεσαι την ομορφιά του κόσμου αυτού να διαπρέπει, να αποθεώνεται και την ίδια στιγμή να εξημερώνεται, υπάρχουν κάποιοι που δεν σκαμπάζουν από αυτά και που η ανευθυνότητα τους υπερτερεί έναντι όλων των άλλων.

Γράφει η Τζίνα Γαβαλά

Ψαράδες που πετάνε στην θάλασσα τα παπούτσια τους, δίχτυα και παραγάδια, ‘άνθρωποι’ που δεν σέβονται την φύση που απλόχερα τους χαρίζει τα πάντα και πετούν μέσα σε ένα από τα πιο όμορφα της πρόσωπα, τη θάλασσα, λάστιχα, πλαστικά μπουκάλια και πολλά άλλα. Ένας ολόκληρος γερανός γέμισε με σκουπίδια που η θέση τους δεν θα έπρεπε να είναι μέσα στην θάλασσα, και όμως εκεί βρέθηκαν… Αν και δεν βρέθηκαν ακριβώς, και αυτός είναι και ο λόγος του εν λόγω άρθρου. Για την ακρίβεια, μια ομάδα εθελοντών, μια ομάδα με νέους ανθρώπους που αξίζει να τους γνωρίζεις, να τους μιλάς και να τους αφήνεις να σε εμπνέουν βούτηξαν στα λιμάνια των Κουφονησίων με προσωπική τους βούληση και αγάπη για την φύση και ανέσυραν έναν όγκο με πράγματα που σου κόβει την ανάσα όταν το βλέπεις. Και μπροστά από όλη αυτήν τη βρωμιά, η απόλυτη αντίθεση. Μια εικόνα με 3 νέους ανθρώπους, χαμογελαστούς, δυνατούς, με αγάπη για την φύση, την θάλασσα, τα Κουφονήσια και οποιοδήποτε μέρος ‘βιάζεται’ από τους ανθρώπους...

Με τεράστιο θαυμασμό θέλησα να τους μιλήσω, αφού μέσα από κοινούς γνωστούς έμαθα για αυτήν την τόσο όμορφη πρωτοβουλία τους.

Ο Μιχαήλ, ο Θάνος και ο Γιώργος είναι τρία νέα αγόρια που αντί να λιάζονται στις παραλίες του νησιού πήγαν μέσα στην ζέστη μιας πολύ καλοκαιρινής μέρας και έγιναν παράδειγμα προς μίμηση. Βούτηξαν στα νερά του λιμανιού και ανέσυραν ότι βρώμικο μπόρεσαν να πιάσουν. Ο πρόεδρος του νησιού, Αντώνης Κωβαίος, τους παραχώρησε γερανό για να μπορέσουν να απομακρύνουν όλα αυτά τα σκουπίδια από την θάλασσα, αφού δεν μιλάμε για μια σακούλα. Μιλάμε, κυριολεκτικά,  για έναν γερανό γεμάτο με σκουπίδια. Και μόνο που το λες, ανατριχιάζεις. Και μόνο που το αρθρώνεις, προσπαθείς να θυμηθείς αν υπήρξες και εσύ κάποια στιγμή τόσο ανεύθυνος, τόσο ανίδεος, τόσο ανάξιος να παίρνεις πίσω από τη Γη όλον αυτόν τον πλούτο που απλόχερα μας προσφέρει.

Ο Μιχαήλ λοιπόν ήταν αυτός που κίνησε τα νήματα. Μαζί με τον Γιώργο που στηρίζει ως ντόπιος με ότι εξοπλισμό έχει και πάνω από όλα την αγάπη του για το νησί του (μην χάσετε να φάτε στον Φοίνικα, την πιο ωραία ταβέρνα του νησιού!), τον Θάνο που ζει στο εξωτερικό και παρ’ όλα αυτά αφιερώνει μέρος των διακοπών του σε κάτι τέτοιο, και φυσικά τον Πρόεδρο του νησιού που φημίζεται για την στήριξη του σε περιβαλλοντικές δράσεις, η ομάδα τους ήταν ανίκητη. Τον ρωτάω πώς μπήκε στην διαδικασία να το κάνει όλο αυτό, αν και ήμουν σίγουρη ότι δεν ήταν η πρώτη φορά που το έκανε και ακόμα πιο σίγουρη πως δεν ήταν και η τελευταία.

«Πρώτη μου φορά ήταν στην Ικαρία πριν δύο χρόνια, όπου καταδυτική σχολή στον Aγιο Κήρυκο οργάνωσε καθαρισμό του κεντρικού λιμανιού, με τον Δήμο. Εγώ έτυχε να είμαι εκεί και βούτηξα με τον δικό μου εξοπλισμό, ως ελεύθερος καταδύτης. Μαζεύτηκε μεγάλος όγκος σκουπιδιών μέσα σε μόλις δύο ώρες και κάπως έτσι κατάλαβα ότι είναι πολύ εύκολο να οργανώσεις κάτι τέτοιο. Η επόμενη λοιπόν φορά ήταν στην Κεφαλονιά και στην συνέχεια, τα Κουφονήσια».

Μου τονίζει ότι το πιο σημαντικό είναι να φύγουν τα σκουπίδια από τον πυθμένα γιατί αυτά ριζώνουν εκεί. «Περίπου το 60% των σκουπιδιών», συνεχίζει, «επιπλέουν μέχρι 10 μέτρα από την επιφάνεια, οπότε συνήθως βγαίνουν στην στεριά μετά από ένα χρονικό διάστημα, με εξαίρεση όταν συσσωρεύονται από τα ρεύματα και δημιουργούν πλαστικές νήσους». Κοιτάω απορημένη και αφού με καθησυχάζει ότι αυτά συμβαίνουν σε ωκεανούς και με πολύ μεγαλύτερης κλίμακας όγκο σκουπιδιών, αναρωτιέμαι που τα ξέρει όλα αυτά.

Μου εξηγεί ότι δεν έχει κάποια ακριβώς επίσημη κατάρτιση, αφού οι σπουδές  του είναι ένα συνονθύλευμα από Κοινωνιολογία και Φιλοσοφία, με μικρές πινελιές από Μηχανολογία – Μηχανική, Contract Law, Ψυχολογία και Οικοβιολογία, ενώ τώρα δημιουργεί εταιρείες που θα ασχοληθούν με το περιβάλλον. Ένα παιδί απόλυτα καλλιεργημένο και τυπικά, αλλά κυρίως ουσιαστικά.

«Το πιο σημαντικό όμως είναι να φεύγουν αυτά που είναι στον πυθμένα. Ειδικά αν κάτσει μια πλαστική σακούλα και ξαπλώσει στον πυθμένα και κάτσει άμμος από πάνω της και φύκια, τότε δεν φεύγει με τίποτα, και αυτό είναι πάρα πολύ μεγάλο θέμα γιατί στην ουσία χαλάει την επικοινωνία του πυθμένα με το νερό από πάνω. Δεν αναπνέει όπως πρέπει και εμποδίζονται τα θρεπτικά συστατικά που θα έπρεπε νας ανακυκλώνονται στον πυθμένα για να μένει ζωντανός», αναλύει με μεγάλη σοβαρότητα, τόση που δεν μπορείς να μην ταξιδέψεις μαζί του στο όνειρο για έναν πιο υγιή πλανήτη.

Συνεχίζει με πιο στοχευμένα επιχειρήματα, λέγοντας ότι «αυτές οι προσπάθειες είναι απαραίτητες, το να καθαρίσεις τον πυθμένα είναι κάτι που εν τέλει πρέπει να γίνει, για να μην καταστραφεί. Τα λιμάνια μας είναι σε άθλια κατάσταση, ενώ ακόμα και στα Κουφονήσια που δεν ντρέπεσαι να βουτήξεις η αλήθεια δεν είναι τόσο ευχάριστη, εμείς βγάλαμε πάρα πολλά σκουπίδια. Πρέπει να αναπνεύσει η θάλασσα από όλα αυτά τα σκουπίδια. Και για να μην ξαναρυπανθεί, πρέπει να ασχοληθείς πάρα πολύ, από το πως να μάθεις σε αυτούς που ρυπαίνουν τη θάλασσα να μην την ρυπαίνουν, μέχρι να ασχοληθείς με την παραγωγή των μη ρυπογόνων υλικών».

Φαίνεται πως το όραμα του για έναν πλανήτη που θα μας αξίζει δεν βασίζεται σε αόριστες θεωρίες που ένας Θεός ξέρει πως και πότε θα μπορούσαν να γίνουν πράξη. Φαίνεται πως τα έχει σκεφτεί καλά, τα έχει μελετήσει. Φαίνεται πως το μυαλό του είναι από αυτά που θα μπορούσαν –και θα έπρεπε- να κυβερνήσουν κάποια στιγμή τις χώρες του κόσμου.

«Χιλιάδες ψαράδες δεν σκέπτονται τι σημαίνει να πετάνε τα παπούτσια τους ή το μπουφάν τους στη θάλασσα. Τι σημαίνει το πλαστικό που παράγεται σε τόσο μεγάλες ποσότητες» τονίζει και μου εξηγεί ότι οι ποσότητες πλαστικού που παράγονται και χρησιμοποιούνται από τους ανθρώπους παράγουν πολλές χιλιάδες δείκτες οιστρογόνου παραπάνω από το φυσιολογικό, τόσο που προκαλούν ορμονικές διαταραχές στους ανθρώπους. Δεν είχα ιδέα από όλα αυτά. Κάνω ανακύκλωση χρόνια, προσέχω πώς φέρομαι στον πλανήτη και σχεδόν πάντα όταν βλέπω σκουπίδια στην διαδρομή μου θα τα μαζέψω. Είναι τελικά όμως, αυτό αρκετό;

«Πάντα θα έχεις σκουπίδια», μου απαντάει, «αλλά δεν χρειάζεται να είναι τόσο καταστροφικά».

Η επόμενη μου ερώτηση έχει να κάνει με τις παρέες του και κατά πόσο τις ενδιαφέρουν τέτοιες ενέργειες αλλά και η ιδέα να παραδώσουν στην επόμενη γενιά ένα καλύτερο σπίτι.

«Η νεολαία κινητοποιείται πάρα πολύ εύκολα. Το μόνο που χρειάζεται είναι να προσφέρεις κάτι που να πείθει. Υπάρχουν παιδιά που φτιάχνουν μονοπάτια σε βουνά. Έχω βρεθεί με τέτοιες παρέες και μαζέψαμε σκουπίδια από βουνά. Είναι απαραίτητο να οργανώνουμε τέτοιες ενέργειες καθαρισμού. Αν καθαρίσεις μια παραλία, σε σχέση με το παγκόσμιο πρόβλημα της ρύπανσης  (μακροσκελικό πεδίο) μπορεί να είναι κάτι ελάχιστο, αλλά σε σχέση με έναν συγκεκριμένο κόλπο, σημαίνει τα πάντα, αφού κυριολεκτικά αναπνέει και οι οργανισμοί επιβιώνουν και ξαναζωντανεύουν».

Επανέρχομαι στα Κουφονήσια, αφού εκεί βρισκόμασταν και αφού εκεί έβλεπα ένα νέο παιδί που τα μεσημέρια του αντί να αράζει όλη μέρα στην παραλία πήγαινε και μάζευε τα σκουπίδια από τις θάλασσες ενός από τα πιο όμορφα μέρη που έχω δει ποτέ μου. Συγκινούμαι όταν ακούω το πώς το βλέπει.

«Το σημαντικό είναι ότι εμείς δεν κάναμε τίποτα, δεν κάναμε κάποια σοβαρή δουλειά ήταν πάρα πολύ εύκολο αυτό που κάναμε, αφιερώσαμε ένα απλό πρωινό μιας μέρας. Προφανώς το να πεις ότι αφιερώνουν 3 μέρες 3 άνθρωποι δεν είναι τίποτα. Δεν είναι κάτι να είσαι περήφανος, οκ ήταν κουραστικό και δεν ήταν ευχάριστο να βουτάς σε τόσο βρώμικα νερά με τόση ρύπανση, αλλά ενώ δεν είναι σοβαρή δουλειά έχει σοβαρό αποτέλεσμα. Δεν περπατάμε λες και κάναμε κάτι φοβερό, δεν το κουβαλάμε πάνω μας, ούτε  καταφέραμε να μαζέψουμε πολύ κόσμο γιατί οι άνθρωποι εδώ έρχονται για πολύ λίγο αλλά αν ήμασταν 30 άτομα σε μια ώρα θα είχαμε κάνει το λιμάνι λαμπίκο».

Και καταλήγει σε αυτό που θεωρώ πως είναι και η ουσία της ιστορίας και μακάρι να εμπνεύσει όλους όσοι διαβάσουν το άρθρο, έστω στο ελάχιστο.

«Αυτό που λείπει από την οικολογική συνείδηση είναι το πόσο πανίσχυρα είναι τα νούμερα μας. Αν όλοι εμείς οι άνθρωποι αφιερώναμε μια ώρα για να βοηθήσουμε θα είχαμε αλλάξει τα πάντα. Το πόσο ισχυρή είναι η παρουσία σου, είναι πάρα πολύ ενθαρρυντικό, ειδικά αν είναι για καλό σκοπό».

Στην ερώτηση για το τι ονειρεύεται, μιλάει για μια φύση που έχει όλα τα φόντα να είναι ονειρική και –αλήθεια- ενώ το ύφος του είναι σοβαρό, τα μάτια του λάμπουν.

«Αυτές οι δράσεις είναι πολύ μουντές. Επαναφέρουν την φύση σε ένα φυσικό στάδιο που είναι κρίμα εξαρχής που το χάσαμε. Θα ήθελα, όχι να την φέρουμε εκεί που θα έπρεπε να είναι, αλλά να την φτάσουμε σε ένα πολύ ψηλότερο επίπεδο, χρησιμοποιώντας τη δύναμη μας για να την εξελίξουμε και να την αναβαθμίσουμε, όπως την χρησιμοποιήσαμε για να την επιβαρύνουμε και να την πνίξουμε. Με λίγα λόγια, ανεβάζεις την ομορφιά της φύσης, εκεί που είναι από μόνη της τέλεια». 

Φεύγω από την συζήτηση μας χαρούμενη γιατί ο Μιχαήλ, που εκπροσωπούσε όλη του την παρέα, μου έδειξε πως το μέλλον είναι πολύ αισιόδοξο. Υπάρχουν άνθρωποι που αγαπούν τον τόπο τους, αγαπούν να κάνουν εξορμήσεις στην Φύση και να την βλέπουν καθαρή, γιατί η φύση έχει μια τεράστια ομορφιά και μια δύναμη που αν αφήσεις τον εαυτό σου να την δει, δεν μπορείς να μην την σεβαστείς. Δεν μπορείς να μην θελήσεις να γίνεις μέρος σε μια προσπάθεια να μην την επιβαρύνεις άλλο και δεν μπορείς να μην ονειρευτείς έναν κόσμο για τα παιδιά σου που θα είναι, αφενός πιο όμορφος και υγιής, αφετέρου καλύτερος, πιο καλλιεργημένος, πιο γειωμένος, πιο όμορφος. Σαν τον Μιχαήλ και την παρέα του.