Get Inspired

Σε έναν χώρο που εξ ορισμού προκαλεί δυσάρεστα συναισθήματα, σε ένα μέρος που αν έχεις διανυκτερεύσει δεν ξεχνάς ποτέ ενώ αν δεν σου έχει συμβεί φιλάς τον κόρφο σου και ευχαριστείς τον Θεό για αυτό, στα Νοσοκομεία Παίδων της χώρας μας, ανάμεσα σε ιστορίες που δεν θέλεις να ακούς και σε εικόνες που μένουν χαραγμένες στην μνήμη σου για πάντα, υπάρχει και αυτό το φως που σε κάνει να δακρύζεις και να χαμογελάς.

Αυτό το φως είδα και εγώ με τα μάτια μου πριν από λίγες μέρες κατά την επίσκεψη μου στα Νοσοκομεία Παίδων «Η Αγία Σοφία», «Αγλαία Κυριακού» και «Ογκολογικό Νοσοκομείο Παίδων ΕΛΠΙΔΑ» . Εκεί, συνάντησα από κοντά παιδιά ήρωες που χαμογελούν και είναι πιο δυνατά από όσο θα ήμουν εγώ αν νοσηλευόμουν. Παιδιά με λαμπερά μάτια που όσο και να φοβούνται, παίζουν και αγκαλιάζουν σαν να μην έχουν τίποτα και δίνουν εκείνα κουράγιο στην οικογένεια τους.

Σε αυτό το κλίμα, μια πρωτοβουλία που συνεχίζεται για 7η χρονιά από το Κοινωνικό Πρόγραμμα της Playmobil Hellas “Playmobil Play & Give” σε κάνει να σκέφτεσαι πόσο απλό είναι να δώσεις χαρά σε ένα παιδάκι. Μια απλότητα που όμως αποτυπώνεται στο μεγαλείο της διάθεσης για προσφορά. Προσφορά ανιδιοτελή, προσφορά αγάπης, προσφορά χρόνου.
Και στην ουσία, τι προσφέρεις; Χαμόγελα και παιχνίδι!

Με συγκίνηση βίωσα την συναναστροφή των δύο μαγικών παιδιάτρων που γίνονται φίλοι με τα παιδιά, βοηθώντας τους να εξοικειωθούν με το επάγγελμα του γιατρού.

Πόσες φορές δεν ακούσατε τα παιδιά σας να σας λένε «φοβάμαι» απέναντι στο ενδεχόμενο συναναστροφής τους με κάποιον γιατρό; Εμένα, ειδικά ο μεγάλος μου γιος, έχει τέτοια φοβία που πριν καν τον ακουμπήσει ο γιατρός ουρλιάζει από αγωνία. Σκεφτείτε λοιπόν τα αντίστοιχα συναισθήματα μέσα σε ένα νοσοκομείο πώς μεγεθύνονται στην ψυχούλα τους.

Με πολύ ανθρώπινο αλλά ταυτόχρονα παραμυθένιο τρόπο ο Δρ Εμμανουήλ Πολυβιταμίνης και η Δρ. Αγάπη Παπασιρόπη περνούν στα παιδιά μηνύματα για να ξεπεράσουν την αγωνία τους και με διάφορες, δικές τους μόνο, δεξιότητες προσφέρουν στιγμές χαράς και ξεγνοιασιάς σε σχέση με το όποιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν εκείνα και οι οικογένειες τους.

Παιδάκια που ήταν φοβισμένα ή αισθάνονταν μόνα τους και μελαγχολικά, άλλαξαν σιγά σιγά τον τρόπο που κοιτούσαν. Το σκοτάδι τους έγινε φως. Τα ματάκια τους γέμιζαν λάμψη. Από αυτό το απλό γεγονός. Δύο παιδίατροι ντυμένοι με στολές τους έφτιαχναν σιρόπια, τους έλεγαν αστεία και τους έδιναν και δωράκι (τις νέες φιγούρες του «PLAYMOBIL play & give» για το 2018), αφού τους είχαν αφηγηθεί και την ιστορία που εμπνεύστηκε Αντώνης Παπαθεοδούλου και εικονογράφησε ο Γιώργος Σγουρός που εκδόθηκε από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος, όπου αναδεικνύεται το λειτούργημα του γιατρού ως εκείνο που κρύβει μέσα του όλες τις επιστήμες του κόσμου αλλά και… λίγη μαγεία!

Όλα αυτά και άλλα τόσα καταγράφονται κάθε μέρα στα Παιδιατρικά Νοσοκομεία της Χώρας. Είμαι τυχερή που το είδα. Είμαι τυχερή που το έζησα από κοντά. Γιατί τα παιδιά από μόνα τους είναι μαγικά. Με τη φαντασία τους φτιάχνουν κόσμους που δεν υπάρχουν, ζουν στιγμές που εύχεσαι να ήταν αληθινές και βιώνουν πράγματα που τα κάνουν χαρούμενα και μόνο που τα φαντάζονται. Ένας μόνο είναι ο όρος τους. Να ταξιδεύεις και εσύ μαζί τους. Όποιος το κάνει αυτό, γίνεται φίλος τους για πάντα. Και όσοι τους τραβάνε από μόνοι τους σε τέτοια μονοπάτια γίνονται ήρωες τους. Και δεν τους ξεχνούν ποτέ.

Συγχαρητήρια σε όλους όσοι εμπλέκονται σε αυτήν την πρωτοβουλία. Για μένα, ως δημοσιογράφο, αλλά και ως μαμά ήταν μεγάλη τιμή να συμμετέχω έστω ως θεατής σε αυτήν την δράση και είναι κάτι που δεν θα ξεχάσω ποτέ μου. 

Πέρα από την προσωπική μου εμπειρία όμως, υπάρχει έλα ολόκληρο οικοδόμημα σκέψης και δράσης πίσω από το Play and Give που τόσα χρόνια με συνέπεια συνεχίζει να χαρίζει χαμόγελα. Για αυτόν τον λόγο, ζήτησα από την Πένυ Χρυσανθοπούλου, Bsc., MA., MSc., Παιδοψυχολόγο και Ειδική Παιδαγωγό που συνεργάζεται με την Playmobil σε αυτήν την πρωτοβουλία να μου δώσει περισσότερες πληροφορίες και να μου πει πώς βιώνουν τα νοσηλευόμενα παιδιά τέτοιες ενέργειες. 

Με ποιον τρόπο καταφέρνουν οι Μαγικοί Παιδίατροι να μοιράσουν στιγμές χαράς στα παιδιά που νοσηλεύονται;

Η Playmobil, με το καθιερωμένο πια πρόγραμμα κοινωνικής υπευθυνότητας PLAYMOBIL play & give, βρίσκεται για μια ακόμη χρονιά κοντά στα παιδιά που το έχουν ανάγκη. Πιο συγκεκριμένα, δύο Μαγικοί Παιδίατροι επισκέπτονται τα παιδιατρικά νοσοκομεία, έχοντας ως στόχο να βοηθήσουν τα παιδιά που νοσηλεύονται να εξοικειωθούν με το επάγγελμα του γιατρού. Έτσι, λοιπόν, ο Δρ. Εμμανουήλ Πολυβιταμίνης και η Δρ. Αγάπη Παπασιρόπη, με αυτές τις δύο πρωτότυπες και πραγματικά ευφυείς φιγούρες, παρουσιάζονται στους θαλάμους των παιδιατρικών νοσοκομείων, και μέσω μιας άρτιας δομημένης ιστορίας, προσπαθούν να δείξουν στα παιδιά ότι οι γιατροί μπορούν να είναι προσιτοί και φιλικοί και καθόλου τρομακτικοί και κακοί. Είναι αυθόρμητοι, άμεσοι, αστείοι και με εύστοχο και εύστροφο τρόπο κατορθώνουν να προσεγγίσουν τα παιδιά, να εξοικειωθούν μαζί τους, να τα κάνουν να δουν μια άλλη πλευρά των γιατρών, πιο ανθρώπινη και πιο οικεία, μεταφέροντας τους ένα αισιόδοξο μήνυμα ότι όλα θα πάνε καλά με έναν μαγικό τρόπο. Το δρώμενο που παρουσιάζουν είναι γεμάτο ζωντάνια και ενέργεια, προσφέρει χαρά και ψυχικό σθένος, τροφοδοτεί την αυτοεκτίμηση, τα εσωτερικά κίνητρα και τον δυναμισμό. Έχει ως στόχο την δημιουργία μια ζεστής και ευδιάθετης ατμόσφαιρας, την καλλιέργεια ενός πρόσφορου κλίματος εμπιστοσύνης και ασφάλειας καθώς και την ανάπτυξη και διατήρηση της σύνδεσης-συνεργασίας μεταξύ παιδιού και γιατρού.

Τι κοινά χαρακτηριστικά έχουν σε επίπεδο ψυχολογίας τα παιδιά που νοσηλεύονται σε Παιδιατρικά Νοσοκομεία; Υπάρχουν παιδιά που δεν φοβούνται καθόλου τους γιατρούς;

Η εισαγωγή ενός παιδιού στο νοσοκομείο είναι μία εμπειρία που έχει την ικανότητα να πυροδοτήσει την εμφάνιση ποικίλων αρνητικών συναισθημάτων τόσο στο ίδιο το παιδί όσο και σε όλη την οικογένεια. Από το οικείο, ασφαλές και προστατευμένο περιβάλλον του σπιτιού του, ξαφνικά, βρίσκεται σ’ ένα ξένο, φοβιστικό, απειλητικό και αρνητικά φορτισμένο περιβάλλον και πρέπει να προσαρμοστεί. Η καθημερινότητα του, διαταράσσεται, μεταβάλλεται δραματικά και αντί να περιλαμβάνει αρκετές ώρες ξεγνοιασιάς, παιχνιδιού και χαρούμενων στιγμών, αποτελείται από φάρμακα, ενέσεις, πόνο και στεναχώρια. Οπότε, και το παιχνίδι αναγκαστικά περιορίζεται στον χώρο του θαλάμου, γίνεται επαναλαμβανόμενο, μονότονο και μοναχικό. Οι επισκέψεις φίλων και αγαπημένων προσώπων είτε απαγορεύονται είτε είναι αρκετά περιορισμένες. Επομένως, ως αποτέλεσμα της νοσηλείας παρατηρείται ότι όλα σχεδόν τα παιδιά εκδηλώνουν διαταραχές στο συναίσθημα (π.χ. στεναχώρια, φόβο, αγωνία, άγχος, θυμό) αλλά και στην συμπεριφορά τους (π.χ. γκρίνια, επιθετικότητα, απόσυρση). Σπάνια, κάποιο παιδί δεν φοβάται το νοσοκομείο, τους γιατρούς και τους νοσηλευτές. Είναι ένας φόβος αναπόσπαστος από την σκέψη και επηρεάζει καταλυτικά την ψυχολογία όχι μόνο των παιδιών αλλά και των ενηλίκων (βλ. «σύνδρομο λευκής ποδιάς»). Ο μόνος τρόπος για να μειωθούν τα αρνητικά συναισθήματα που βιώνει το παιδί είναι να αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες του, να ακολουθούμε τον ρυθμό του, να δείχνουμε υπομονή, συγκαταβατικότητα και ευελιξία έτσι ώστε το παιδί να κατορθώσει να εξοικειωθεί με το άγνωστο και αφιλόξενο περιβάλλον του νοσοκομείου, να συνεργαστεί και να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες που καλείται να αντιμετωπίσει.

Πόσο σημαντικό είναι να προσφέρουμε στα παιδιά που βρίσκονται μέσα σε νοσοκομεία την δυνατότητα να σκεφτούν πως παραμένουν παιδιά και σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να κάνουν όσο περισσότερο «παιδικά» πράγματα γίνεται;

Η παραμονή ενός παιδιού στο νοσοκομείο είναι πολύ δύσκολη είτε είναι βραχεία είτε μακρόχρονη και αποτελεί μια τραυματική εμπειρία. Επομένως, ένας από τους στόχους μας πρέπει να είναι η παροχή οποιαδήποτε μορφής εμψύχωσης ώστε να το βοηθήσουμε να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες που συνεπάγονται με την νοσηλεία του. Το χιούμορ και το γέλιο είναι δύο από τα κύρια εφόδια που διαθέτουμε προκειμένου να επισπεύσουμε την διαδικασία της ανάρρωσης. Το χιούμορ, άλλωστε, είναι ένας ευρέως γνωστός ανθρώπινος αμυντικός μηχανισμός, μια στρατηγική αντιμετώπισης των δυσκολιών και επιδρά θετικά τόσο στο σώμα όσο και στο μυαλό. Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι το γέλιο εκκρίνει αδρεναλίνη, που αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος καθώς και το επίπεδο των ενδορφινών στον εγκέφαλο, ενώ παράλληλα μειώνει τον πόνο και την κορτιζόλη. Οι Μαγικοί Παιδίατροι, με το δρώμενο που παρουσιάζουν, δείχνουν τον δρόμο για την ενίσχυση της παιδικότητας και της αθωότητας. Λόγω της ασθένειας του, το παιδί αναγκάζεται να ωριμάσει, αποφεύγει την ανθρώπινη επαφή και περιχαρακώνεται στον εαυτό του. Με την μετατόπιση της προσοχής καθώς και την εστίαση στους θετικούς πόρους, βοηθάμε το παιδί να παραμείνει παιδί, να κάνει περισσότερα παιδικά πράγματα. Ένας κύριος θετικός πόρος που διαθέτει το παιδί είναι το παιχνίδι, που συνοδεύεται από ευχαρίστηση, απόλαυση, ανεμελιά και αποτελεί το κύριο μέσο για την εξωτερίκευση των συναισθημάτων του (ιδιαίτερα των μικρότερων σε ηλικία παιδιών, που δεν μπορούν να εκφράσουν λεκτικά τι νιώθουν). Οπότε, οφείλουμε να ενισχύουμε το παιδί στο να παίζει περισσότερο, ακόμα και όταν αυτό νοσηλεύεται, προκειμένου να εκτονώνεται, να εκφράζεται και κατ’ επέκταση να μην παραμεληθεί η ψυχοσωματική του ανάπτυξη και η πνευματική του εξέλιξη.

Οι γονείς τι λένε όταν βλέπουν τέτοιες ενέργειες και βλέπουν το παιδί τους να χαμογελά; Μήπως έχουν και αυτοί ανάγκη λίγο να ξεχάσουν το πρόβλημα υγείας που όλοι μαζί περνούν και να θυμηθούν την παιδική ηλικία που όλα τα παιδιά αξίζει να ζήσουν;

Όπως ήδη αναφέρθηκε, η νοσηλεία ενός παιδιού αποτελεί μια δυνητικά ψυχοτραυματική εμπειρία και αναστατώνει όχι μόνο το ίδιο το παιδί αλλά και ολόκληρη την οικογένεια. Οι γονείς καλούνται να αντιμετωπίσουν, εκτός της ίδιας της ασθένειας του παιδιού τους, την ανασφάλεια, την αγωνία και τον φόβο που οι ίδιοι βιώνουν. Παράλληλα, όμως, οφείλουν να καθησυχάσουν και την ανησυχία, τον φόβο και όλα τα αρνητικά συναισθήματα του παιδιού τους για όσο διάστημα διαρκέσει η παραμονή του στο νοσοκομείο. Προκειμένου να ανταπεξέλθουν σε αυτό το διττό δύσκολο έργο τους, έχουν και αυτοί ανάγκη από στιγμές αισιοδοξίας και χαράς. Η παρουσία των Μαγικών Παιδιάτρων της PLAYMOBIL κάνει κάτι μαγικό και στους γονείς, τους χαλαρώνει έστω για λίγο, παίρνουν μια ανάσα για να συνεχίσουν να είναι δυνατοί δίπλα στο παιδιά τους που τους έχει ανάγκη. Βλέπουν το παιδί τους να ξεκαρδίζεται στα γέλια, να τραγουδάει και να συμμετέχει, και έτσι αφήνονται και παρασύρονται και οι ίδιοι και όλοι μαζί ζουν στιγμές χαράς, αισιοδοξίας και ξεγνοιασιάς. Ιδιαίτερα, σε περιπτώσεις χρόνιας νόσου, που οι γονείς έχουν κυριολεκτικά απορροφηθεί από την φροντίδα του άρρωστου παιδιού τους, παραμελώντας τις δικές τους ανάγκες, οι στιγμές που περνούν με τους Μαγικούς Παιδιάτρους, αποτελούν μια ανάσα από την δύσκολη πραγματικότητα που βρίσκονται και τους δίνουν ελπίδα, δύναμη και κουράγιο να συνεχίσουν να είναι δίπλα στο παιδί τους, να μετριάζουν και να ανακουφίζουν καθημερινά όλα τα αρνητικά συναισθήματα που αυτό νιώθει.

Υπάρχει κάτι που να σας έχει κάνει εντύπωση σε σχέση με κάποια αντίδραση ή τα λόγια ενός παιδιού ύστερα από μια τέτοια επίσκεψη; Κάτι που να σας συγκίνησε.

Οι επισκέψεις των Μαγικών Παι  διάτρων είναι πραγματικά μαγικές! Τα ευεργετικά τους αποτελέσματα είναι εμφανή ακόμα και μετά από μέρες. Δεν είναι λίγα τα παιδιά που σιγοτραγουδούν τα λόγια του τραγουδιού που τους έμαθαν οι Μαγικοί Παιδίατροι και το χαμόγελο στα προσωπάκια τους είναι ζωντανή απόδειξη της θετικής επίδρασης τους. ʼλλα παιδιά διαβάζουν ξανά και ξανά το βιβλίο που τους χάρισαν οι Μαγικοί Παιδίατροι και προσπαθούν να κάνουν και αυτά με τις φιγούρες ό, τι είχαν δει από τους Μαγικούς Παιδίατρους. Ένα αγοράκι, 5 χρονών, που έκλαιγε απαρηγόρητο γιατί του είχαν κάνει αιμοληψία και είχε πονέσει, και δεν άφηνε ούτε την μαμά του να το αγγίξει φωνάζοντας της και κλωτσώντας την, μετά από την επίσκεψη των Μαγικών Παιδιάτρων όχι μόνο ηρέμησε αλλά δέχτηκε και με χαρά τα χάδια τους και πήγε και κλείστηκε στην αγκαλιά της μαμάς του χαμογελαστό και ανακουφισμένο. Ένα κοριτσάκι, 4 χρονών, που ήταν πάντα αρνητικό στο να την εξετάσουν οι γιατροί, πια τους δέχεται χωρίς φωνές και κλάματα, παίζει με το στηθοσκόπιο τους και τους χαμογελάει. Παράλληλα, ο θετικός αντίκτυπος των Μαγικών Παιδιάτρων είναι εξίσου εμφανής και στους γονείς και στο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό. Συμμετέχουν και αυτοί στο δρώμενο, γελούν, γίνονται πάλι παιδιά και ζουν όλοι μοναδικές στιγμές χαράς και ξεγνοιασιάς, ξεχνώντας για λίγο που βρίσκονται.

* Μέρος των εσόδων από τις πωλήσεις των νέων φιγούρων του “Playmobil Play & Give” θα διατεθεί για την ενίσχυση του Συλλόγου «Όραμα Ελπίδας» και της Τράπεζας Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών που βασικό στόχο έχει την ενημέρωση των πολιτών για τη σημασία της προσφοράς μυελού των οστών και αιμοποιητικών κυττάρων.