10 Genius Ideas

Κάποτε, όταν οι γονείς ήθελαν να πάνε κάπου τα νήπια τους, έλεγαν να επισκεφθούν μια παιδική χαρά ή έναν παιδότοπο, άντε και στα τρελά κέφια να μαζευτούν με τους φίλους τους και να τους απασχολήσει ένας παιδαγωγός. Σε ότι αφορά τα εξωσχολικά μαθήματα, οι ξένες γλώσσες και ο αθλητισμός ήταν οι πολυτέλειες της οικογένειας ανάλογα με τον χρόνο και τις κλίσεις του κάθε παιδιού. Στις μέρες μας, τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Η έννοια της δημιουργικής απασχόλησης και των εξωσχολικών δραστηριοτήτων, οι επιλογές τους, καθώς και πώς αυτά διαφοροποιούνται και καθορίζονται δεδομένου ότι η ευφυία των παιδιών είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα πλέον, έχουν πάει σε άλλο επίπεδο.

Ρομποτική άκουσα για μικρά παιδιά. Ρομποτική καθόλου με την έννοια της κλίσης στα μαθηματικά και στις θετικές επιστήμες (πώς άλλωστε να μπορείς να διακρίνεις κάτι τέτοιο σε τόσο μικρές ηλικίες;), Ρομποτική με την έννοια του τρόπου σκέψης τους. Ρομποτική και για τα πιο μεγάλα παιδιά που στοχεύουν σε επαγγέλματα που έχουν να κάνουν με την Τεχνολογία, κάτι που θεωρείται ότι θα αφορά πάνω από το 50% των επαγγελμάτων του μέλλοντος.

Με όλες αυτές τις πληροφορίεςς συγκεχυμένα ανακατεμένες στο μυαλό μου και με τον παιδικό μας σταθμό να εντάσσει προγράμματα STEM και υπολογιστών για τα μωρά μου, καθώς και με πληθώρα άρθρων που με μανία διαβάζω σχετικά με τα εφόδια που πρέπει να παίρνουν από πολύ μικρές ηλικίες τα παιδιά προκειμένου να αναπτύξουν την προσωπικότητά τους, αποφάσισα να πάω να δω από κοντά τι θα πει Ρομποτική για παιδιά, ποιοι είναι οι στόχοι της και πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να ξεκινήσει ένα παιδί να ασχολείται με αυτό.

Βρήκα έναν χώρο στην Κηφισιά, το Garage και μίλησα με τον ιδιοκτήτη του Δημήτρη Μωραίτη που με χαρά μου έλυσε όλες μου τις απορίες. Τα παιδιά μου πέρασαν μια πολύ ευχάριστη ώρα και έδειξαν ενδιαφέρον για όλες τις μικρές λεπτομέρειες με τις οποίες ασχολήθηκαν, ενώ εγώ άρχισα να σκέφτομαι μήπως θα είναι μια επιλογή για τα απογεύματα της σχολικής σεζόν.

Τι εννοούμε όταν λέμε Ρομποτική για παιδιά;

Η εκπαιδευτική ρομποτική είναι μια δραστηριότητα κατά την οποία τα παιδιά προγραμματίζουν ένα ρομπότ να εκτελεί μια εργασία, βάσει ενός συγκεκριμένου σεναρίου βγαλμένου απο τη πραγματική ζωή όπως για παράδειγμα ...... Ανάλογα με την ηλικία τους, τα ίδια τα παιδιά μπορεί να κατασκευάσουν ή ακόμη και να σχεδιάσουν την κάθε ρομποτική εφαρμογή. Μέσα απο αυτη τη διαδικασία τα παιδιά μαθαίνουν δομημένο προγραμματισμό, εφαρμοσμένα μαθηματικά και εφαρμοσμένη φυσική δλδ. τα μαθηματικά και τη φυσική πάνω στα οποία βασίζεται η τεχνολογία σήμερα.

Τι πλεονεκτήματα αποκτά ένα παιδί αν ασχοληθεί με τη Ρομποτική;

Πέρα από το καθαρά γνωστικό πεδίο, η εκπαιδευτική ρομποτική βοηθάει τα παιδιά να αναπτύξουν ένα συγκεκριμένο τρόπο σκέψης για τη προσέγγιση και επίλυση προβλημάτων, τη λεγόμενη υπολογιστική σκέψη (computational thinking). Η υπολογιστική σκέψη είναι μία ολόκληρη διαδικασία, μία σειρά από βήματα που οδηγούν στην επίλυση ενός προβλήματος με το βέλτιστο τρόπο. Στο GARAGE τα παιδιά μαθαίνουν: Να αναλύουν ένα πρόβλημα ή ένα ζητούμενο, αναπτύσσοντας έτσι δομημένη και αναλυτική σκέψη, να συλλέγουν δεδομένα και να αποφασίζουν ποια λύση θα ακολουθήσουν, δουλεύοντας τη συνδυαστική σκέψη, να εφαρμόζουν τη λύση τους, να αξιολογούν βιωματικά τα θετικά και αρνητικά σημεία της, και να τη βελτιώνουν, αποκτώντας ετσι κριτική σκέψη. Η υπολογιστική σκέψη θεωρείται πολύ σημαντική δεξιότητα για τη σημερινή εποχή γιατι οδηγεί στην καινοτομία. Πέραν αυτού όμως, ο τρόπος που γίνονται τα μαθήματα στο Garage βοηθάει να αναπτύξουν και άλλες δεξιότητες όπως είναι η συνεργασία, η επικοινωνία και η δημιουργική σκέψη.

Σε τι παιδιά απευθύνεται;

Απευθύνεται σε όλα τα παιδιά, ακριβώς επειδή τα οφέλη της εκπαιδευτικής ρομποτικής ξεφεύγουν απο το αυστηρά γνωστικό πλαίσιο και αναπτύσσουν δεξιότητες που θα τα ακολουθούν για πάντα, ανεξάρτητα απο το επάγγελμα που θα ακολουθήσουν . Δεν απευθύνεται δλδ μόνο σε παιδιά που έχουν κάποια ιδιαίτερη κλίση στα μαθηματικά ή τις θετικές επιστήμες. Εχουμε αναπτύξει προγράμματα που απευθύνονται σε παιδιά από το νήπιο μέχρι και τις πρώτες τάξεις Λυκείου. Μέχρι τη Δ᾽δημοτικού, τα παιδιά ακολουθούν ένα πρόγραμμα mix&match όπου κατανοούν το σκεπτικό του προγραμματισμού και του κώδικα με τη βοήθεια απλών ρομπότ, πειραματίζονται σε βασικές αρχές μηχανικής και εφαρμοσμένης φυσικής με κατασκευές με Lego και ενισχύουν τη μαθηματική τους σκέψη με διάφορα παιχνίδια μαθηματικών. Μετά την Ε Δημοτικού που τα παιδιά πια ξέρουν τι αγαπούν περισσότερο, μπορούν να επιλέξουν μεταξύ δύο προγράμματων: Ρομποτικής & Προγραμματισμού, όπου μπαίνουν βαθιά στο μαγικό κόσμο των αυτοματισμών και του κώδικα, ή Μηχανικής & 3D Σχεδιασμού, όπου μαθαίνουν πως να σχεδιάζουν και να κατασκευάζουν απλά αντικείμενα με τη βοήθεια των νέεων τεχνολογιών (3D printing, Laser Cut, τεχνολογία CNC) .

Γιατί θεωρείται ‘το μέλλον της εκπαίδευσης’;

Το World Economic Forum δημοσίευσε το 2016 μια αναφορά σύμφωνα με την οποία το 65% των παιδιών που φοιτούν τώρα στο Δημοτικό θα ασχοληθεί με ένα επάγγελμα που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει. Και πάνω απο το 50% αυτών των εργασιών θα είναι άμεσα συνδεδεμένο με τη τεχνολογία. Ζούμε στην εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης και τα παιδιά μορφώνονται βάσει ενός εκπαιδευτικού συστήματος που σχεδιάστηκε για να καλύψει τις ανάγκες της 1ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Κατανοούμε λοιπόν οτι το σχολείο δεν προετοιμάζει τα παιδιά μας κατάλληλα για ένα μέλλον που θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη τεχνολογία τόσο επαγγελματικά όσο και κοινωνικά. Και το μέλλον αυτό δεν είναι και τόσο μακρινό…

Είναι εύκολο για ένα παιδί 5 χρονών να μπει σε τέτοιες διαδικασίες σκέψης;

Το θέμα δεν είναι το τι αλλά το πως! Ο τρόπος με τον οποίο θα οδηγήσεις τα παιδιά σε τέτοιες διαδικασίες σκέψης είναι αυτο που κάνει τη διαφορά. Καταρχάς τα προγράμματα στο Garage έχουν σχεδιαστεί αυστηρά βάσει των ηλικιών: η ύλη αλλά και τα εκπαιδευτικά εργαλεία που χρησιμοποιούμε σε κάθε πρόγραμμα είναι για τη συγκεκριμένη ηλικία στην οποία απευθύνονται. Επίσης, επειδή τα μαθήματα γίνονται υπο τη μορφή πειραματισμού και ανακάλυψης, η γνώση μεταδίδεται μέσα από το βίωμα. Είναι αλλιώς τα παιδιά να κάνουν θεωρία φυσικής στο πίνακα και να πρέπει μετά να τη διαβάσουν απο το βιβλίο και να τη μάθουν απ᾽εξω και αλλιώς να τη κάνουν στο πίνακα και αμέσως μετά να την εφαρμόσουν στο ρομποτάκι ή τη κατασκευή τους και να τη δούν στη πράξη.

Μπορείτε να μας δώσετε κάποια παραδείγματα των τρόπων με τους οποίους διδάσκεται η Ρομποτική;

Κάθε μάθημα είναι υπό τη μορφή δοκιμασιών/projects. Τα projects για τις μικρές ηλικίες ολοκληρώνονται σε κάθε μάθημα, ενώ για τα μεγαλύτερα παιδιά τα projects μπορεί να κρατήσουν και μήνες. Στην αρχή του μαθήματος ο δάσκαλος/προπονητής μιλάει για το τι θα κάνουν, τους δίνει δλδ τα δεδομένα του project. Αν υπάρχει συγκεκριμένη θεωρία μαθηματικών ή φυσικής πάνω στην οποία θα βασιστεί το project (π.χ. συντεταγμένες, πιθανότητες, δυνάμεις, τριβή κ.α) μιλάνε για τη θεωρία στην αρχή. Μετά τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες και κάθε ομάδα δουλεύει πάνω στο project. Ο προπονητής εμπλουτίζει το κάθε project με επιπρόσθετες λειτουργίες, δεδομένα, βαθμούς δυσκολίας ανάλογα με τη δυναμική της κάθε ομάδας.

Τι μεθόδους χρησιμοποιείτε και τι αποτελέσματα έχουν αυτές οι μέθοδοι στον τρόπο σκέψης των παιδιών;

Τα μαθήματα βασίζονται στη λεγόμενη διερευνητική μάθηση. Με όχημα τα projects και με τη σωστή καθοδήγηση τα παιδιά προβληματίζονται, ερευνούν, πειραματίζονται γαι το πως θα επιλύσουν ένα πρόβλημα. Επι της ουσίας τα παιδιά «ανακαλύπτουν» τη γνώση γι αυτό και αντί για δάσκαλο, η τάξη στο Garage έχει «προπονητή» (coach).

Τι αντιδράσεις έχουν τα παιδιά όταν πρωτοέρχονται σε επαφή με τη Ρομποτική;

Πραγματικά ενθουσιάζονται, βιώνουν μια πρωτόγνωρη εμπειρία μέσα από τα πολλά και διαφορετικά εργαλεία που διαθέτει το Garage με αποτέλεσμα η μάθηση να γίνεται παιχνίδι και το παιχνίδι να γίνεται μάθηση. Δείγμα του ενθουσιασμού που επικρατεί κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος είναι ότι πολλά παιδιά μας κάθονται αρκετή ώρα και μετά το πέρας του μαθήματος είτε για να δείξουν στους γονείς τους τι έκαναν κατά τη διάρκεια του μαθήματος είτε για να περάσουν ακόμη περισσότερο χρόνο με το αγαπημένο τους εργαλείο. Επίσης είναι συγκινητικό όταν ακούς παιδιά να λένε: οταν μεγαλώσω θα φτιάξω το δικό μου ρομπότ ή θα γίνω μηχανικός, κατανοείς ότι πέρα απο γνώση δίνεις στα παιδιά ένα στόχο, ένα επαγγελματικό προσανατολισμό.

Στα σχολεία είναι στη φάση να ενσωματωθεί ως μάθημα;

Η αλήθεια είναι ότι γίνονται προσπάθειες να ενσωματωθεί στα κύρια μαθήματα του σχολείου αλλά η πραγματικότητα είναι πολύ δύσκολη. Η εκπαιδευτική ρομποτική είναι μια ακριβή δραστηριότητα. Για να γίνει σωστά χρειάζεται πολύ εξοπλισμό και υλικά που είναι ακριβά και τα οποία θα πρέπει να ανανεώνονται ανά τακτικά χρονικά διαστήματα αφού είναι ένας γρήγορα αναπτυσσόμενος κλάδος. Επίσης, το κατάλληλο εκπαιδευτικό προσωπικό είναι δυσεύρετο. Χρειάζονται δάσκαλοι με σωστή κατάρτιση και εκπαίδευση, με αγάπη και γνώση για τις νέες τεχνολογίες για να μπορέσουν να μεταδώσουν τη γνώση στα παιδιά.

Οι δασκάλες/οι τι κατάρτιση πρέπει να έχουν;

Σε εμάς απαραίτητο κριτήριο είναι όλοι μας οι προπονητές να είναι παιδαγωγοί, δεν θα διδάξει κανένας σε παιδιά εάν δεν έχει παιδαγωγικά στοιχεία και εκπαίδευση. Για τα τμήματα που απευθύνονται στα μεγάλα μας παιδιά εκτός από το παιδαγωγικό, απαραίτητο είναι να έχουν γνώσεις προγραμματισμού, πληροφορικής και μηχανικής. Όλοι μας οι συνεργάτες είναι εξειδικευμένοι και πολύτιμοι αρωγοί για όλη την προσπάθεια που γίνεται στο Garage κάτι για το οποίο αισθανόμαστε αρκετά τυχεροί.

Εσάς πως σας ήρθε η ιδέα να φτιάξετε το Garage ;

Είμαι στο χώρο της εκπαίδευσης από το 2009 και ασχολούμαι με την εκπαιδευτική ρομποτική από το 2010. Είμαι μέλος των κριτών της Ολυμπιάδας Εκπαιδευτικής Ρομποτικής (WROHellas) και υπεύθυνος της διαγωνιστικής κατηγορίας Open. Eχω προπονήσει πολλές ομάδες παιδιών με συμμετοχές και επιτυχίες σε αρκετές Ολυμπιάδες Ρομποτικής. Ακόμα, έχω προπονήσει ομάδες για τον διαγωνισμό F1inSchools με δύο συμμετοχές ομάδων μου σε Παγκόσμιους Τελικούς. Μέσα απο αυτές τις εμπειρίες μου είδα πως τέτοιες δράσεις συμβάλλουν θετικά στον τρόπο σκέψης και στις ακαδημαϊκές επιδόσεις των παιδιών. Έτσι το 2016 μαζί με τη Κατερίνα Κυπριανού και τον Σταύρο Κούρτη, φίλους και και συνεργάτες με διαφορετικά αντικείμενα, δημιουργήσαμε το Garage με όραμα να παρέχουμε στα παιδιά μια διαφορετική εκπαίδευση. Η Κατερίνα Κυπριανού ήταν επί χρόνια εκτελεστική διευθύντρια του TEDxAcademy με ένα άκρως δημιουργικό και καινοτόμο μυαλό. Με αρκετές ιδέες και εικόνες από κάθε τομέα της σύγχρονης βιομηχανίας. Η Κατερίνα προσεγγίζει όλα τα θέματα με τη μοναδική οπτική ενός μηχανικού. Ο Σταύρος Κούρτης είναι ιδιοκτήτης μίας εκ τωνν λίγων εταιρειών που κάνουν 3D development για product prototype εδώ και χρόνια. O Σταύρος έχει σχεδιάσει ένα ελκυστικό και δημιουργικό πρόγραμμα σπουδών για τα παιδιά που θα επιλέξουν την μηχανική.

Είναι ενημερωμένος ο Έλληνας σχετικά με τέτοιους νέους τρόπους εκπαίδευσης;

Μάλλον όχι όσο θα έπρεπε...Ομως, για να μπορέσει ένας γονιός να καταλάβει τι είδους εκπαίδευση χρειάζεται το παιδί του σήμερα για να είναι ένας επιτυχημένος επαγγελματίας και πολίτης αύριο, θα πρέπει να είναι πλήρως ενημερωμένος για τις εξελίξεις της τεχνολογίας και τις αλλαγές που αυτή επιφέρει σε επαγγελματικό και σε κοινωνικό επίπεδο. Πάντως ευτυχώς οι γονείς που φέρνουν τα παιδιά τους στο Garage είναι αρκετά ενημερωμένοι και μας ακολουθούν πιστά, κάτι για το οποίο αισθανόμαστε τυχεροί καθώς μπορούν και μας κατανοούν και μας εμπιστεύονται τα παιδιά τους.