Θέατρο & Ταινίες

Η Χριστουγεννιάτικη ιστορία είναι ένα από τα πιο διαχρονικά λογοτεχνικά βιβλία. Γράφτηκε το 1843 από τον Αγγλο συγγραφέα Κάρολο Ντίκενς και πραγματεύεται την ιστορία του Εμπενίζερ Σκρουτζ, ενός παράξενου και πολύ τσιγκούνη ευκατάστατου άντρα που δοκιμάζεται όταν δέχεται μια υπερφυσική επίσκεψη από τον πεθαμένο συνεταίρο του Τζέικομπ Μάρλεϊ και από τα φαντάσματα των Χριστουγέννων του Παρελθόντος, του Παρόντος και του Μέλλοντος.

Πρόκειται για ένα βιβλίο που έχει μεταφερθεί πολλές φορές στο θέατρο, αφενός επειδή η ιστορία του αγγίζει τις ψυχές των ανθρώπων, αφετέρου επειδή περνάει και έντονα το μήνυμα της ελπίδας ενάντια στην άποψη ότι «ο άνθρωπος δεν αλλάζει». Δεν είναι έτσι. Ο άνθρωπος αλλάζει όταν κλονιστεί το είναι του. Αλλάζει ιδεολογικά, ηθικά και συναισθηματικά, όμως αλλάζει όταν η ‘πάστα’ του είναι καλή και απλά έχει αποπροσανατολιστεί.

Ετσι, η απόπειρα μεταφοράς του έργου στην θεατρική σκηνή είναι ένα εγχείρημα αρκετά θελκτικό για τους σκηνοθέτες αφού η υπόσταση του έργου δίνει μια πολύ καλή βάση για δημιουργία που όμως είτε θα εκτοξεύσει την ιστορία και τα συναισθήματα που μπορεί να προκαλέσει είτε θα το βυθίσει στην γραφικότητα και την αδιαφορία.

Στο θέατρο Διάνα δεν συμβαίνει το δεύτερο. Η σκηνοθέτης της παράστασης Κωνσταντίνα Νικολαίδη μαζί με έναν εξαιρετικό 14μελή θίασο παραδίδουν ένα πανέμορφο και άρτιο αποτέλεσμα που συγκινεί, αφυπνίζει συνειδήσεις και κάνει τον θεατή να το σκεφτεί πριν κοιμηθεί το βράδυ. Αυτό συνέβη με μένα και την οικογένεια μου. Με δάκρια στα μάτια αποχαιρέτησα την κατάμεστη αίθουσα, όπου ενήλικες και παιδιά έγιναν μάρτυρες ενός όμορφου θαύματος. Της μετάλλαξης ενός σκληρού και μοναχικού ανθρώπου που με μεγάλη επιτυχία ενσαρκώνει ο Θανάσης Κουρλαμπάς σε έναν γλυκό και δοτικό άνθρωπο που θέλει να προσφέρει χαμόγελα, κερδίζοντας όλον τον χαμένο χρόνο που του στέρησε την αγάπη και την ζεστασιά.

Χωρίς να είμαι ειδικός κριτικός θεάτρου, αγαπώ το θέατρο και η σκηνοθετική ματιά είναι κάτι που με αγγίζει, πάντα προσέχω και φέρνει ένα έργο είτε πιο κοντά είτε πιο μακριά από τα γούστα μου. Στην συγκεκριμένη παράσταση, ο τρόπος με τον οποίο δένουν οι σκηνές, τα βίντεο και το παιχνίδι ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι αλλά και ο τρόπος που παίζουν οι ηθοποιοί, σε συνδυασμό με την πρωτότυπη μουσική γραμμένη από τις αδερφές Αρετή και Ιωάννα Σπανομάρκου παραδίδουν στο κοινό μια υπέροχη ιστορία που συγκινεί μικρούς και μεγάλους.

Τα παιδιά μου η αλήθεια είναι ότι είναι λίγο μικρά για να κατανοήσουν σε βάθος όλα τα νοήματα του έργου αλλά και να παρακολουθήσουν την ιστορία, ωστόσο τους μιλούσα και τους εξηγούσα συνέχεια, σε σημείο που ακόμα και μετά από μέρες μιλούσαν για τον τσιγκούνη Σκρουτζ που ‘έγινε καλός’ τα Χριστούγεννα.

Αυτό που τους λέω είναι πως ο Σκρουτζ δεν έγινε καλός. Ηταν καλός και απλά έχασε λίγο τον δρόμο του. Σε όλους μπορεί να συμβεί να χαθούν για λίγο. Το μόνο που χρειάζεται είναι κάτι να μας δείξει τον δρόμο. Και μια παράσταση που μπορεί να περάσει τόσο επιτυχημένα όλα τα μηνύματα ενός κλασικού έργου είναι ένας τρόπος για όλους μας να αναρωτηθούμε αν είμαστε καλοί άνθρωποι. Και ποια θα μπορούσε να είναι πιο κατάλληλη περίοδος από τα Χριστούγεννα; 

Η σκηνοθέτης της παράστασης Κωνσταντίνα Νικολαίδη μας απάντησε σε κάποιες ερωτήσεις που μπορεί να βοηθήσουν όλες τις Genius μαμάδες να πάρουν μια ιδέα από το τι θα δει ο θεατής στο θέατρο Διάνα φέτος τις γιορτές.

Πόσο εύκολο είναι να κανει κάποιος τη διαφορα ανεβάζοντας μια τόσο κλασική ιστορία;

Η "διαφορά" -για να είμαι ειλικρινής- δεν είναι ζητούμενο δικό μου ως σκηνοθέτης. Η πιστότητα και η εμβάθυνση στο κείμενο από την άλλη, είναι. Και δυστυχώς αυτά τα δύο από μόνα τους κάνουν την διαφορά. Και λέω δυστυχώς γιατί στο βωμό των πειραματισμών κ της "διαφοράς" πολλοί σκηνοθέτες δεν δείχνουν τον ανάλογο σεβασμό στα έργα με τα οποία καταπιάνονται. Ευχομαι στα χρόνια που θα ακολουθήσουν, στον τομέα της τέχνης του θεάτρου, ο θεατής να μην χρειάζεται να ψάχνει τόσο πολύ για να βρει το αυτονόητο.

Ποια ηταν η μεγαλύτερη πρόκληση στην διαδικασία της προετοιμασίας;

Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν οι μεταφυσικές διαστάσεις του έργου που ήθελαν ειδικά εφέ ώστε να μαγέψουν τους θεατές, καθώς και ότι δεν θέλησα να το κάνω "παιδικό" απλουστεύοντας τον υπέροχο λόγο του Ντίκενς. Πιστεύω ότι τα παιδιά έχουν την ωριμότητα, τη διαίσθηση και την αγνότητα, να καταλαβαίνουν περισσότερα πράγματα απ' όσα νομίζουμε και σε μεγαλύτερο βάθος. Το καλό παιδικό θέατρο πρέπει να είναι ενδιαφέρον και επιμορφωτικό και για τους γονείς. Εκεί βρίσκει τον στόχο του.

Τι είναι αυτο που κερδίζει σε αυτην την ιστορία τον θεατή;

Η ιστορία από μόνη της είναι πολύ δυνατή. Από τις σημαντικότερες του Ντίκενς και ένα must see για την περίοδο των εορτών. Διαχρονικό, με χιούμορ, συγκίνηση, μαγικές εικόνες, φως και φυσικά 15 ταλαντούχους ηθόποιους γεμάτους Αγάπη για την παράσταση, για τους συναδέλφους, για τους θεατές! Μουσική, κοστούμια, βιντεοπροβολές και άλλα πολλά είναι η συνταγή! Και φυσικά ένα ζεστό χριστουγεννιάτικο πνεύμα που όλοι έχουμε ανάγκη... ακόμη κι ο Σκρουτζ!

Τι κανει το συγκεκριμένο βιβλίο τόσο διαχρονικό;

Οσα πραγματεύεται είναι διαχρονικά. Η αγάπη, η συγχώρεση, η αλλαγή του ανθρώπου, η πίστη, η αλληλεγγύη. Ο Ντίκενς όπως στα περισσότερα έργα του εκφράζει μεγάλες αλήθειες ευελπιστώντας να κάνει τον αναγνώστη φωτεινότερο. Το ίδιο κι εμείς μ' αυτή την παράσταση!

Υπαρχουν σύγχρονοι Σκρουτζ;

Δυστυχώς κι ευτυχώς ναι. Ευτυχώς γιατί στο τέλος ο Σκρουτζ αλλάζει.

Τα παιδιά με τι μπορει να γελάσουν, προβληματιστούν, ταυτιστούν παρακολουθώντας αυτην την παράσταση;

Τα παιδιά γελάνε σε πολλά σημεία της παράστασης και συμμετέχουν σ' αυτήν. Δεν περίμενα τόση ησυχία και απορρόφηση. Η παράσταση "κρατά" τα παιδιά μέχρι το τέλος. 
Αυτό είναι ένα δυνατό δείγμα ότι καταφέραμε να αποδώσουμε θεατρικά το έργο. Το παιδί όταν βαρεθεί θα το καταλάβεις, δεν θα προσποιηθεί. Χαιρόμαστε που βλέπουμε λαμπερά ματάκια να κοιτάνε προσηλωμένα το κάθε τι.

Σε τι ηλικίες απευθύνεται η παρασταση;

Σε όλες τις ηλικίες. Πραγματικά σε όλες. Έρχονται πολλοί ενήλικες να δουν την παράσταση και φεύγουν συγκινημένοι και χορτάτοι. Για τα πολύ μικρά παιδιά μπορεί να είναι λίγο τρομαχτικό σε κάποια σημεία, γι αυτό άλλωστε λέμε ότι είναι από 8 ετών και πάνω, αλλά μας έχουν έρθει πολλα παιδιά 4-5 ετών και όχι μόνο δεν έχουν φοβηθεί, αλλά έχουν ενθουσιαστεί.

Κείμενο: Κάρολος Ντίκενς
Μετάφραση: Μαρία Σ. Μπλάνα
Διασκευή/Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνα Νικολαΐδη
Σκηνικά/Επιμέλεια κοστουμιών: Πολυτίμη Μαχαίρα
Πρωτότυπη μουσική: Αρετή και Ιωάννα Σπανομάρκου
Κίνηση/Χορογραφίες: Χριστίνα Φωτεινάκη
Σχεδιασμός φωτισμών: Χριστίνα Θανάσουλα
Make-up artist & special effects: Ράνια Γιαννάκη
Βοηθοί σκηνοθέτη: Μαγδαληνή Παλιούρα & Κωνσταντίνος Μουταφτσής
Φωτογραφίες: Βαγγέλης Ρασσιάς
Γραφιστική επιμέλεια: Γιάννης Στιβανάκης
Video: Robin Beer
3d mapping: Ερατώ Τζαβάρα
 

Παίζουν:
Θανάσης Κουρλαμπάς, Ορέστης Τρίκας, Κωνσταντίνος Μουταφτσής, Τατιάνα Μελίδου, Νίκος Βατικιώτης, Κωνσταντίνος Μπάζας, Παναγιώτα Χαϊδεμένου, Κατερίνα Κωνσταντέλλου, Αλεξία Στολιδάκη, Μελισσάνθη Ρεγκούκου, Γιάννης Φιλίππου, Βαγγέλης Ζάπας, Βασίλης Φακανάς, ʼννα Μάγκου